Hotline: 
Tchaikovsky và vũ kịch “Hồ thiên nga”
Tchaikovsky là nhà soạn nhạc nổi tiếng có những đóng góp vô cùng to lớn cho âm nhạc lãng mạng Nga . Những tác phẩm của ông đậm chất Nga theo một lối rất riêng biệt: ngân vang, sâu lắng, sự hòa hợp và giai điệu được phản ánh qua điệu nhạc. Cùng tìm hiểu về ông và vũ kịch đi cùng năm tháng “Hồ thiên nga”.
1. Tiểu sử
Tchaikovsky tên đầy đủ là Pyotr Ilyich Tchaikovsky ông sinh ngày sinh ngày 7 tháng 5 năm 1840 tại Votkinsk mất ngày 6 tháng 11 năm 1893. Ông sinh gia trong một gia đình quý tộc cỡ nhỏ, cha ông là một kỹ sư mỏ, cả cha mẹ của Tchaikovsky đều đã được đào tạo trong ngành nghệ thuật, bao gồm cả âm nhạc. Điều này được coi như là một điều cần thiết vì khi ở một khu vực xa xôi hẻo lánh, âm nhạc có thể mang theo nó một nhu cầu để giải trí, cả cá nhân và các cuộc tụ họp xã hội.
Những nỗ lực đầu tiên về âm nhạc của Tchaikovsky là những khúc ứng tấu trên đàn dương cầm. Khi mới bốn tuổi khi cậu cùng với em gái Alexandra lúc đó mới lên hai, soạn một bài hát về mẹ, khi bà đi Sankt-Peterburg vào tháng 9 năm 1844. Bản nhạc có tên "Mẹ chúng tôi ở St. Petersburg".
Năm 1850, lúc Piotr 10 tuổi, cậu chưa đủ tuổi để đi học bất cứ trường nào, nên cậu vô trường nội trú học hai năm để chuẩn bị. Đó là một kinh nghiệm đau khổ. Piotr yêu mẹ và rất dễ xúc động. Cậu thiếu tự tin muốn núp dưới bóng mẹ. Sự xa cách mẹ gây thương tổn lớn vậy mà chỉ bốn năm sau cậu đã phải vĩnh viễn xa mẹ.
Năm 1865 Tchaikovsky’s tốt nghiệp nhạc viện Petersburg với huy chương bạc và trở về hoạt động ở Moscow rồi trở thành giáo sư của nhạc viện thành phố.
Những năm tiếp theo ông hoạt động rất hăng say trong lĩnh vực sáng tác, lí luận và giáo dục.
Giai đoạn từ năm 1877 đến năm 1885, tình hình xã hội có nhiều biến đổi và với cuộc hôn nhân không thành đã làm cho Tchaikovsky’s rơi vào tình trạng khủng hoảng tinh thần trong một thời gian.
Sau một tuần lễ chỉ huy bản giao hưởng cuối cùng của mình ngày 25 tháng 10 năm 1893 ông mất tại Petersburg.
2. Những tác phẩm của ông và phong cách sáng tác
2.1.Tác phẩm
Tchaikovsky’s sáng tác khoảng 30 tác phẩm cho dàn nhạc giao hưởng gồm có: bảy bản giao hưởng, ba bản vũ kịch, 10 vở nhạc kịch Opera (6 giao hưởng và giao hưởng có tiêu đề Mangfrét nhiều concertos cho piano, violon, nhiều khúc mở màn, giao hưởng thơ và tổ khúc giao hưởng. Tính chất giao hưởng của Tchaikovsky’s là trữ tình đầy tính kịch. Ðây là một dòng giao hưởng mới trong lịch sử giao hưởng Nga.
Bên cạnh đó cũng có giao hưởng mang tính chất cảnh trí sinh hoạt như:
Năm 1866, Giao hưởng số 1 "Những ước mơ và con đường mùa đông , Người thợ rèn Vacula, vũ kịch Hồ Thiên Nga, ba khúc mở màn: Romeo và Juliét , Bão tố; Franxétca đa Rêminhi.
Giai đọan 1877 do căng thẳng với cuộc sống riêng tư ông bỏ dạy, bỏ sáng tác và đi ngao du ở Ý, Anh, Pháp và những tác phẩm trong thời kỳ này: Nhạc kịch Eugene Onegin, Cô gái Orliăng và Madéppa, concerto số 2 cho Piano, concerto cho Violon...
Thời kỳ trở về Moscow, ông viết tác phẩm giao hưởng có tiêu đề "Mangfrét" và bản giao hưởng số 5 (1888); nhạc kịch Con bài bích, Người đẹp ngủ trong rừng (1889), Xay hạt dẻ, Iolanta (1891).
2.2. Phong cách
Ông sáng tác nhiều thể loại thành công như giao hưởng, nhạc kịch, vũ kịch, nhạc thính phòng, hoà tấu, romance.
Tác phẩm phản ảnh tâm tư con người thời đại, tình cảm, khát vọng dưới chế độ Nga hoàng. Miêu tả cảnh thiên nhiên nước Nga rất độc đáo như giao hưởng số 1 Giấc mơ mùa đông, tổ khúc 4 mùa, trong tác phẩm còn đề cập đến những câu chuyện thần thoại, những trang sử quang vinh của nước Nga nhưng đặc điểm nổi bật là ông phản ánh thông qua tấn bi kịch. Ông nổi tiếng vì đã biết kết hợp nhuần nhuyễn âm nhạc Nga với âm nhạc châu Âu, âm nhạc thành thị, nông thôn.
3. Tchaikovsky’s và vũ khúc Hồ thiên nga
3.1. Hoàn cảnh sáng tác
Vào thời Tchaikovsky sáng tác vở “Hồ thiên nga”, ở xứ Bavaria thuộc nước Đức bây giơ, có vị vua Lidvig Đệ nhị nổi tiếng lãng mạn, nổi tiếng say mê nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc. Vua Lidvig Đệ nhị đã cho xây một tòa lâu đài thần tiên tuyệt đẹp gọi là lâu đài Thiên Nga, đứng trên sườn núi trông ra khu hồ cũng mang tên là hồ Thiên nga hết sức thơ mộng. Tòa lâu đài, khu hồ Thiên nga, vị vua lãng mạn đến khác thường đã gợi lên niềm cảm hứng cho Tchaikovsky sáng tác nên vở “Hồ thiên nga” tuyệt tác, một vở balê được xếp vào loại bi, trữ tình. Và có lẽ vì vậy Tchaikovsky đã quyết định đặt cho hoàng tử nhân vật chính của mình một cái tên Đức, dù Tchaikovsky là người Nga.
3.2. Vũ khúc hồ thiên nga
“Hồ thiên nga” ra mắt khán giả lần đầu tiên vào tháng 2 năm 1877. Sau sáu năm trình diễn thì tạm ngưng. Đối với thời kỳ đó, sáu năm cho một vở diễn đã là rất dài, vì nghệ thuật múa vẫn chưa đạt được độ điêu luyện và chưa truyền đạt được hết cái hồn của âm nhạc Tchaikovsky. Hồ thiên nga chỉ thành danh, chỉ thực sự được biết đến sau khi Tchaikovsky đã qua đời gần 20 năm sau. Vào năm 1895, Hồ thiên nga được dàn dựng lại và từ đó người ta mới cảm nhận được cái đẹp của nhạc Tchaikovsky, cái hồn lãng mạn của “Hồ thiên nga”, cái dịu dàng, quyến rũ của những vũ điệu balê.
3.3. Thay đổi khái niệm mua bale truyền thống
“Hồ thiên nga” là vũ khúc đầu tiên mà Tchaikovsky sáng tác. Ông quan niệm, balê cũng là một bản giao hưởng, và ông đã thể hiện ý tưởng của mình vào vở balê đầu tay này của mình. Tchaikovsky đã làm thay đổi hoàn toàn cách nghĩ về các vở balê, đưa thứ nghệ thuật giải trí này lên thành một nghệ thuật trừu tượng, sâu sắc, mang được cả chiều sâu của tư duy.
Tchaikovsky là nhà soạn nhạc vĩ đại của châu Âu của trường phái lãng mạng trong âm nhạc. Ông đã đóng góp cho kho tàng âm nhạc những tác phẩm bất thủ ở tất cả những thể loại mà ông tham gia sáng tác.
